รวมคำกลอนหลวงปู่เปลื้อง ปัญญวันโต (ฉบับสมบูรณ์) ๗

บาตร  
บาตรกับผ้าธงเป็นเครื่องทรงของพระอรหันต์      ให้คุณอย่างอนันต์แสนสุดที่จะพรรณนา
บาตรกับผ้าธงเป็นเครื่องทรงของพระอรหันต์         ให้โทษอย่างอนันต์แสนสุดที่จะพรรณนา
บาตรคือนาบุญให้คุณกับพระจริง            ประสบธรรมยอดยิ่งสมความปรารถนา
บาตรเป็นนาบาปควรทราบเอาไว้ด้วย            บวชเพื่อหวังความร่ำรวยต้องมอดม้วยมรณา
นาบุญนาบาปเป็นดาบสองคม            รสหวานเป็นลมรสที่ขมเป็นยา
บาตรคือหม้อทิพย์สูงลิบเห็นได้ยาก            ผู้ประมาทส่วนมากไม่ได้บำเพ็ญภาวนา
ผู้ครองบาตรครองผ้าธงปฏิบัติให้ตรงอย่าให้คด         ผลอานิสงส์ย่อมปรากฏบันดาลให้เห็นทันตา
เป็นเครื่องแบบของพระบรมครูนักต่อสู้กับกิเลส         เป็นนักรบชั้นพิเศษพวกกิเลสตัณหา
บาตรคู่ผ้าธงเป็นเครื่องทรงของทหาร            ปราบศัตรูหมู่มารภายในร่างกายา
บาตรคู่ผ้าธงพระพุทธองค์อนุญาต            ให้กับผู้ไม่ประมาทบวชบำเพ็ญภาวนา
บาตรเป็นญาติกับคนใจบุญ               ผู้รู้จักบุญคุณต่อพระพุทธศาสนา
ผู้ประมาทไม่เชื่อว่าบาตรเป็นของศักดิ์สิทธิ์         จึงขี้เกียจฝึกจิตการบำเพ็ญภาวนา
บาตรเป็นของประเสริฐทำให้เกิดอริยทรัพย์         ทั้งเป็นเครื่องประดับพระพุทธศาสนา
บาตรเป็นสิ่งสำคัญพระอรหันต์เชิดชู            ผลปรากฏน่าดูกับผู้เคารพบูชา
บาตรเป็นของสูงเป็นเครื่องจูงจิตใจ            มีทั้งธรรมทั้งวินัยคุมทั้งใจทั้งตา
ผู้ที่มาบวชไม่เคารพต่อบาตร               เป็นผู้ประมาทไม่เป็นญาติพระศาสนา
บาตรเป็นคลังธนาคารมีทั้งหวานทั้งคาว         อีกข้าวเหนียวข้าวจ้าวทั้งละมุดพุทรา
ผู้ที่มองบาตรเห็นผู้นั้นเป็นบัณฑิต            เขาเลือกบาตรไม่ผิดผู้มีบุญมีวาสนา
บาตรที่เป็นทองเป็นของที่หาได้ยาก            ของดีไม่มีมากสิ่งที่หาได้ยากจึงมีค่า
บาตรเป็นของวิจิตรไม่เพ่งพินิจก็ไม่เห็น            มีทั้งร้อนมีทั้งเย็นแต่มองไม่เห็นด้วยตา
ผู้มีสัจจะมั่นคงจะเห็นอานิสงส์ของบาตร         ปฏิบัติตามพุทธโอวาทบาตรจึงมีราคา
บาตรเป็นของศักดิ์สิทธิ์เครื่องผูกจิตญาติโยม         ศาสนาไม่ทรุดโทรมเพราะญาติโยมเขาบูชา
มนุษย์กตัญญูเขารู้จักบุญคุณ            เพราะบาตรเป็นนาบุญผู้ค้ำจุนพระศาสนา
เมื่อไม่มีบาตรก็ไม่มีผ้าธง               ไม่มีพระเจ้าพระสงฆ์กลายเป็นดงเป็นป่า
เรารักษาตระกูลวงศ์ผู้ครองผ้าธงกับบาตร         อย่าได้ประมาทควรเคารพบูชา
บาตรอยู่เหนือโลกผู้ไม่มีโชคก็ไม่รู้            คำสั่งสอนพระบรมครูมีอยู่ในท้องนา
บาตรเป็นเลขหนึ่งควรคำนึงเสียให้มาก            อย่าให้เกิดความอยากจะเป็นกิเลสตัณหา
อาหารเป็นเลขศูนย์เป็นของปฏิกูลภายในร่างกาย      จงพิจารณาให้แยบคายจะพบทางมรรคา
บาตรเป็นยาหม้อใหญ่รักษาทั้งใจทั้งกาย         ผู้ที่ไม่อยากเกิดไม่อยากตายหมั่นบำเพ็ญภาวนา
บาตรเป็นของศักดิ์สิทธิ์คู่ชีวิตของนักพรต         ผู้ฝึกจิตอย่าให้คดได้เห็นตัวอนัตตา
บาตรเป็นเลขหนึ่งอาหารเป็นเลขศูนย์            มีอยู่พร้อมบริบูรณ์เมื่อมีโรคก็มียา
บาตรเป็นเนื้อนารักษาตระกูลวงศ์            เมื่อมีพระเจ้าก็มีพระสงฆ์ยังมีผ้าธงก็มีนา
อาหารที่ในบาตรเป็นยาธาตุบำรุงขันธ์            กลายเป็นอัศจรรย์กับผู้เพ่งพิจารณา
เห็นทุกข์เห็นโทษเห็นความโกรธเห็นความรัก         เห็นแจ้งประจักษ์ตามปฏิสังขา
บาตรเลขหนึ่งอาหารเลขศูนย์ไม่ต้องคูณไม่ต้องลบ      ท่านผู้ใดค้นพบผู้นั้นเกิดปัญญา
บาตรคู่ผ้าธงมีอานิสงส์อยู่มากหลาย            ผู้เขียนข้อคำบรรยายสุดแสนที่จะพรรณนา


บาตรเป็นหม้อทิพย์  
บาตรเป็นหม้อทิพย์ครบสิบบริบูรณ์         มีทั้งเลขหนึ่งทั้งเลขศูนย์ไม่ต้องคูณไม่ต้องลบ
ผู้ไม่ประมาทพิจารณาอยู่เป็นนิจ            คลายจากความเห็นผิดทำให้จิตสงบ
   ไม่เห็นอานิสงส์ของผ้าเหลืองก็ไม่รู้เรื่องของบาตร      เขาเป็นผู้ประมาทไม่เชื่อเหตุไม่เชื่อผล
รักตัวกลัวจะผอมเขาไม่ยอมฝึกตน            เมื่อไม่มีความอดทนก็ไม่เกิดผลความดี


บวชเพื่อฝึกตน  
                   บวชศรัทธาเพียงแต่      ละเพศ
      เมื่อไม่ละกิเลส         ก็ไม่ได้ผล
      เรียนธรรมคำบรรยาย      แต่ไม่ได้ฝึกตน
      ไม่เพียรมั่นอดทน         ไม่เกิดผลความดี


ทิพย์โอสถ     
                ข้าวตอกดอกไม้         ผู้ถวายบิณฑบาต
   เป็นอาหารตามธรรมชาติ         เป็นยาธาตุบำรุงขันธ์
   ข้าวน้ำผักผล            ร่วมระคนกันทั้งหมด
   เป็นทิพย์โอสถ            มีทั้งรสหวานมัน
   อาหารมื้อเดียว            มีเรี่ยวมีแรง
   จิตใจเข้มแข็ง            ตลอดคืนตลอดวัน
   บวชเป็นพระเป็นชี            เอาขันติเป็นเครื่องประดับ
   ทั้งเอาสัจจะเข้าบังคับ         เมื่อไม่หลับก็ไม่ฝัน
   บังคับจิตให้อดทน            หมดความจนทุกสมัย
   ผลปรากฏรู้ด้วยใจ            เมื่อไม่มีไฟก็ไม่มีควัน


บาตรเป็นนาบุญค้ำจุนพระศาสนา  
                อาหารที่ลงในบาตร         เป็นยาธาตุโยมถวาย
   ฉันแล้วสบาย            ทำให้ร่างกายยืนยง
   เมื่อยังมีทานก็ยังมีทาง         โลกสว่างรุ่งเรืองมีธงผ้าเหลือง
   มีพระเจ้าก็มีพระสงฆ์         ไม่มีทานก็ไม่มีพืช
   โลกมืดไม่มีแสงสว่าง         ไม่มีทานไม่มีทางกลายเป็นป่าเป็นดง
   บาตรเป็นนาบุญค้ำจุนพระพุทธศาสนา   เมื่อญาติโยมเขาศรัทธาศาสนาก็มั่นคง
   ผู้ที่บวชเป็นพระต้องสัจจะคุ้มครอง      บวชเป็นพระทองบวชครองผ้าธง
   บวชเพ่งพินิจฝึกจิตภาวนา         บวชด้วยศรัทธารักษาตระกูลวงศ์
   บวชทั้งกายบวชทั้งจิตเพ่งพินิจอยู่ประจำ   เมื่อจิตเห็นธรรมก็ได้เห็นพระพุทธองค์


เพ่งดูกาย ใช้ความคิด
อาหารลงในบาตร         ผู้ไม่ประมาท         เพ่งพินิจ
แม้เป็นของ         อันวิจิตร            น่าโศกเศร้าสลด
ของเน่าของบูด         ทั้งมูตรคูถ         ก็ไม่รู้
น่าเมตตาเอ็นดู         ผู้ยังไม่เชื่อ         พุทธพจน์
คำสั่งสอนท่านผู้รู้         ให้เพ่งดู            ภายในกาย
ร่างผู้หญิง ผู้ชาย         ธรรมทั้งหลาย         ก็ปรากฏ
บำรุงร่างการ์ตูน         เป็นของปฏิกูล         น่าคิด
เพราะมีความเห็นผิด      เป็นของอันวิจิตร         ไปทั้งหมด